Çağdaş Mimarlık Karşısında Geleneksel Akdeniz Mimarlığının Hikmeti

Geleneksel mimari yıllar içerisinde gelişmiştir ve birçok soruna da bu dönemde çözüm bulmuştur.Bizden öncekiler zorlu iklim koşullarıyla başetmişlerdir. Endüstriyel tarzda yapılan yapılar geleneksel mimarinin çözümlerini tercih etmediğinden sorunlar da büyümüştür.İnsanlar doğal olarak yapılarında yüksek standartlarda konfor aramaktadır.Bu konforu sağlamak için de yapılarda klima sistemleri kullanırlar.Bu sistemlerin başlangıç maliyetleri yüksek ve uzun dönemde yüksek enerji isteyen sistemlerdir.Geleneksel teknikleri kullanarak termal konforu sağlamak mümkündür.Bunun için enerji ihtiyacı azaltılır ve yapı belirli bir mimari tarzda inşa edilir.Bu yöntem geçmişi taklit etmek değildir.Geçmişin mirasını yok saymak büyük bir tehlikedir ve kibirli bir davranıştır.

     Mimarlığın birinci koşulu keskin iklimlerde yapıları korumak ve konforlu bir mikroklima oluşturmaktır.Akdeniz mimarisi keskin iklim koşullarına uyumlu bir şekilde gelişmiştir.Geleneksel mimaride yapının planı termal düzen ile uyum halindedir.Yapı,topografya ile morfoloji ile uyumludur.Modern binalar geleneksel mimarinin çözümlerini uygulamamış bunun yerine klima cihazları kullanarak ciddi enerji sarfiyatı yapmışlardır.Bioklimatik mimarlık yapıyı canlı bir organizma olarak görür.Yapı faydalı iklimsel verileri değerlendirmelidir.Örneğin kışın güneş almak,yazın rüzgar almak gibi.Bioklimatik mimarlıkta tasarıma başlangıç aşamasında iklimsel veriler elde edilir ve değerlendirmeye alınır.Bu tasarımlar yapıda mekanik ısıtma ve soğutma sistemlerinin yükünü azaltırlar.Bugünkü yapılarımız geleneksel  yapılar kadar konforlu değildir.Kıbrıs adasında arazilerin çeşitlilik göstermesi (düz,tepelik,dağlık,deniz kıyısı) çeşitli ihtiyaçların ve yapı malzemelerinin oluşmasını  sağlamıştır.Geleneksel ustaların tecrübeleri ve geleneğe bağlılıkları,yabancı kültürel verileri asimile etmeleri adada bir habitat'ın oluşmasını sağlamıştır.

     Kıbrıs'ta en basit arketip tek,uzun dikdörtgen odalı yapılardır.Lokal mimarlıkta solaryum ve avlu vazgeçilmez öğelerdir.Bu iki sistem elemanı yapının odak noktasında bulunur.Yapı düzlükte,dağlık arazide,köyde veya şehirde olsun bu mekanlar yapıda muhakkak bulunur.Avluların ve solaryumların planlaması; solar radyasyonun,rüzgarın,yağmurun derecesine,sıklığına ve dokusuna göre çeşitlilik gösterir.Avlu ve solaryumun ana kaygısı mahremiyet sağlamak ve güney cephesinden iyi bir güneş almaktır.Bu iki mekanın başarısı kuşatılmış özel mekanlar sağlaması olmuştur.(enclosed private space)Avlular kışın güneş almak için güneye yönelmişlerdir.

Solaryum bizim mimarimizdekirevaklar ile aynı görevi görür.