Mimari Program

 

Mimar arkadaşım Yasin'le İran sınırında Ticaret Merkezi tasarlamamız istendi.150 dükkandan oluşan kısmı Yasin, idari bina ve restoran ve camiyi ben tasarladım.

Yapının  tasarımını yapmadan önce İran sınırında bulunan Gürbulak sınır kapısına gidip yetkili insanlarla görüştük ve mimari programı oluşturmaya,işi anlamaya çalıştık.Yetkililerle konuştuktan sonra yapının yapılacağı araziyi görmeye ve yapıları kullanacak tüccarlar ile röportaj yapmaya karar verdik.

Tüccarlar restoran,cami ve tuvalet istediler.Gittiğimiz alanda eskiden dükkanlar varmış ve depreme dayanıklı olmadıklarından yıkılmış.Fakat buna karşılık İran tarafı düzenli ve işleyen bir ticaret pazarına sahipti.

Bizim alandaki Tüccarlar yemek ve tuvalet ihtiyacı için İran tarafına gidiyordu.Bu yüzden bizden Restoran,tuvaletler ve cami talep ettiler.

Notlarımızı aldıktan sonra Ağrıya döndük ve çizimler yapmaya başladık.Yasin vaziyet planı ve dükkanların planını çizerken ben de restoran,idari bina ve cami tasarladım.Çizimler bittikten sonra bunları Valiye sunmamız istendi.

Vali Süleyman Elban mühendislik bilgisi iyi olan müteahhit zihniyeti olan biriydi.Benim çizimlerimi teferruatlı inceledi ölçülerine kadar sorular sordu.Projeyi beğendi fakat camiyi neden programa dahil ettiğimi sordu.

''İranlılar namaz kılmıyor,bizimkilerse paraya tapıyor'' dedi ve caminin yerine küçük bir mescit yapmamı önerdi.

Bu olay beni derinden sarstı.Bir tasarıma başlamadan önce doğru bir şekilde mimari program nasıl hazırlanır diye düşünmeye başladım.

İnternetten konuyla ilgili kitaplar araştırdım.Robert Hershberger adlı yazarın ''Architectural Programming'' isimli kitabını buldum.Bu kitabı okuduktan sonra yaşadıklarım gözümün önünde bir bir canlandı.Kitapla ilgili aldığım notları size de anlatmak isterim.

1-Tasarıma arsa verilerini analiz ederek başlamak gerekir.Arazideki eğim,yolların durumu,hangi yoldan girişler verilecek,rüzgarın yönü gibi veriler mimari programa dahil edilir.

 

2-Kullanıcıyı tanımak önemlidir.Fakat sadece kullanıcıyı değil kullanıcının eşini ve çocuklarını da hesaba katarak ve onlarla ilgili de bilgi sahibi olarak tasarım yapmak önemlidir.Kullanıcının hayata bakışı laik mi dindar mı oluşu finansal durumu tasarımı etkiler.

3-Tasarıma başlamadan önce benzer yapıları analiz etmek programın zengin olmasına katkı sağlar.

4-İnsanlarla tasarımla ilgili röportaj yapmak programın en önemli aşamasıdır.Yalnız burada dikkat edilecek bir husus vardır.

Kullanıcıların her isteği mantıklı olmayabilir.Kullanıcıların verdiği bilgiler ve istekler sorgulanmalıdır.Vali'nin beni uyardığı ve camiyi istemediği olayda olduğu gibi istekler sorgulanmalı ve gereksiz bulunursa iptal edilmelidir.Sınır Ticaret Merkezi örneğinde yapının yapılacağı yere yakın bir köy vardı ve isteyen namazını bu köyde kılabilirdi.

Bu kitap benim büyük bir eksikliğimi giderdi diyebilirim.Bir tasarım yaparken ''acaba beğenilecek mi? '' kaygısı yaşamak beni üzen ve düşündüren bir konu oluyordu.